- คุณจิม ให้ข้อมูลว่า หุ้นกู้คราวด์ฟันดิง เป็นทางเลือกการระดมทุนที่น่าสนใจสำหรับเอสเอ็มอี/สตาร์ทอัพ ซึ่งหุ้นกู้คราวด์ฟันดิง อาจเทียบได้กับบริการธนาคารประเภท O/D และสินเชื่อไม่มีหลักประกัน ที่เพดานดอกเบี้ยอยู่ที่ประมาณ 18% แต่หุ้นกู้คราวด์ฟันจะต้นทุนต่ำกว่าราว 4-5% หรืออยู่ที่เฉลี่ย 11%
- โดยสิ่งที่ผู้ระดมทุนหุ้นกู้คราวด์ฟันดิงต้องมี คือ โครงการและแผนธุรกิจที่ชัดเจน ไม่จำเป็นต้องเป็นธุรกิจเทคโนโลยี เพราะทุกวันนี้ก็มีธุรกิจหลายอุตสาหกรรมที่มาระดมทุน เช่น ค้าส่งค้าปลีก ขนส่ง ภาคบริการอย่างสื่อ เกม มาจากอุตสาหกรรมหลากหลายแต่ที่เหมือนกันคือความชัดเจน สามารถตอบผู้ลงทุนได้ว่า เอาเงินไปแล้วทำอะไรที่จะเกิดผลลัพธ์กลับมา
- ผู้ประกอบการจะเลือกหุ้น (เจ้าของ/ถือยาว) หรือ หุ้นกู้ (เจ้าหนี้/ถือสั้น 2-3 ปี) คราวด์ฟันดิง ต้องตอบคำถามด้วยความจริงใจนี้ 3 ข้อ
1. ต้องการผู้ถือหุ้นเพิ่มหรือไม่ - ถ้าไม่ต้องการ ควรเลือกหุ้นกู้ / ต้องการ ควรเลือกหุ้น
2. ธุรกิจมีกระแสเงินสดสม่ำเสมอหรือไม่ - ถ้าไม่ ควรเลือกหุ้น / ถ้าสม่ำเสมอ ควรเลือกหุ้นกู้
3. ธุรกิจเอาเงินไปแล้วจะได้กระแสเงินสดกลับมาภายใน 3 เดือนแรกหรือไม่ - ถ้าไม่ ควรเลือกหุ้น / ถ้าได้เลือกหุ้นกู้
- คุณจิม ตบท้าย 3 สิ่งที่ผู้ประกอบการควรมีหากคิดลงทุนทำธุรกิจ คือ การมีวินัย การมองอนาคต และการบริหารความเสี่ยง
- คุณมิหมี เล่าว่า เริ่มต้นก่อตั้งธุรกิจด้วยเงินส่วนตัว 5 คนลงขันกัน ผ่านไป 5-6 ปีก็มองหาแหล่งเงินทุน สินเชื่อธนาคารก็ใช้เวลานานกระบวนการเยอะ จึงกลับไปใช้เงินจาก friend&family พอมารู้ว่ามีช่องทางหุ้นกู้คราวด์ฟันดิงจึงสนใจ เพราะ techsauce มีธุรกิจจัดอีเว้นท์ด้วย ซึ่งระหว่างทางต้องใช้เงินหมุน เป็นค่ามัดจำสถานที่บ้าง ค่าเครดิตเทอมบ้าง หุ้นกู้คราวด์ฟันดิงจึงตอบโจทย์ความต้องการสภาพคล่องระยะสั้น
- เข้าใจดีว่าผู้ลงทุนต้องการเห็นโมเดลธุรกิจที่ชัดและเลือกลงทุนกับธุรกิจที่มีอนาคต ซึ่งเป็นพันธสัญญาที่เราจะต้องคืนเงินต้นพร้อมดอกเบี้ยให้ตรงตามงวด โดยการมีวินัยสำคัญมากสำหรับธุรกิจที่มาระดมทุน หากไม่มีวินัย ผู้ลงทุนคงไม่กลับมาอีกในครั้งต่อไป
- ต้นทุนอื่นๆ หุ้นกู้คราวด์ฟันดิง ที่ไม่ใช่ดอกเบี้ย มี service fee และ internal process เล็กน้อย สิ่งที่ผู้ประกอบการต้องเตรียมจริง ๆ คือ การทำบัญชี เป็นหัวใจสำคัญที่สุด ส่วนวงเงินระดมทุนมีหลากหลายขึ้นกับความต้องการ และระยะเวลา ซึ่งขอแนะนำว่า อย่าทำอะไรเกินตัว
- สำหรับผู้ลงทุน ควรทราบว่า หุ้นกู้คราวด์ฟันดิง มีอัตราดอกเบี้ยหลายระดับ ดอกเบี้ยสูงมาพร้อมความเสี่ยงสูง ดอกเบี้ยต่ำก็ความเสี่ยงต่ำ ผู้ประกอบการที่มาระดมทุนจะมีความเสี่ยงหลากหลายกันไปควรศึกษาข้อมูลผ่านหนังสือชี้ชวนที่อยู่บนเว็บไซต์ของ portal ซึ่งหลักการตั้งดอกเบี้ยจะเปรียบเทียบกับหุ้นกู้ที่ไม่มีเรตติ้ง ฉะนั้นดอกเบี้ยก็จะสูงหน่อย
คำถามจากทางบ้าน
1) portal ดูแลผู้ลงทุนอย่างไร
ตอบ: ปฏิบัติตามหลักเกณฑ์ ทจ.21/2562 เช่น เปิดเผยข้อมูลอย่างถี่ถ้วนชัดเจน อัพเดทผลประกอบการและรายงานต่าง ๆ การติดตามระบบชำระเงินต่าง ๆ เป็นต้น
2) เอสเอ็มอีหรือสตาร์ทอัพ ระดมทุนต่างกันหรือไม่
ตอบ: ส่วนผู้ที่จะระดมทุนได้ต้องทำธุรกิจไม่น้อยกว่า 2 ปี เพราะในปีที่ 2 จะมีงบสอบทานจากการดำเนินงานในปีที่ 1 ที่จะนำมาวิเคราะห์กิจการที่จะระดมทุนได้ ศึกษาเพิ่มเติมได้ในเว็บไซต์ หรือช่องทางออนไลน์ของ PeerPower
3) อยากให้ ก.ล.ต. ช่วยเหลืออะไรเพิ่มเติม
ตอบ: ขอบคุณ ก.ล.ต. มากที่สนับสนุนโครงการแบบนี้ เพราะอย่างที่ทราบ ก.ล.ต. ค่อนข้างจะเคร่งครัดและเข้มงวดในการกำกับดูแล ซึ่งกฎหมายที่ออกมาเราต้องปฏิบัติตาม เน้นการเปิดเผยข้อมูล โปร่งใสให้ผู้ลงทุน พร้อมปฏิบัติด้วยความยุติธรรมแก่ผู้ระดมทุนด้วย
4) มิหมีแนะนำการเตรียมความพร้อมระดมทุน
ตอบ: อยากให้เตรียมพร้อมในเรื่องบัญชีมากที่สุด และเตรียมแผนธุรกิจ business model ที่ดี ดูแลกระแสเงินสดให้เพียงพอเสมอ ไม่ใช่ดูแต่งบกำไรขาดทุน หากพบว่ากระแสเงินสดกำลังจะขาดมือ ควรเริ่มมองหาแหล่งเงินทุนเตรียมไว้
